Odżywki białkowe - wsparcie diety nie tylko dla sportowców

Odżywki białkowe są popularnie stosowane przede wszystkim przez sportowców. Są one dla nich niezbędnym elementem występującym w codziennej diecie. Stanowią budulec mięśni. Pomagają w procesie budowania masy mięśniowej i w ich szybkiej regeneracji. Jednakże sportowcy nie są jedyną grupą, dla której odżywki proteinowe są wręcz wskazane. Bowiem odżywki białkowe pomagają także w redukcji tkanki tłuszczowej. Mają wówczas za zadanie nasilać termogenezę poposiłkową. Dlatego osoby, będące w trakcie redukcji wagi ciała powinny jak najbardziej podjąć decyzję o suplementacji. Ponadto odżywki białkowe powinny stosować osoby narażone lub już cierpiące na niedobór białka. Są one bowiem kompletnym źródłem protein. Co zatem warto widzieć na temat roli białka w organizmie człowieka? Jakie są rodzaje odżywek? I które odżywki białkowe są najlepsze?

Rola białka w organizmie człowieka.

Białka są związkami wielkocząsteczkowymi o skomplikowanej budowie. Białka zwierzęce tworzą 20 aminokwasów, wśród których znajdują się:

• aminokwasy egzogenne, których organizm nie potrafi wytworzyć
• aminokwasy endogenne, które organizm wytwarza i syntetyzuje.

Białka są komponentem budulcowym centralnego układu nerwowego. Tworzą mięśnie, włosy i paznokcie. Uczestniczą w odbudowie zużywających się tkanek. Stanowią podstawowy składnik:

• krwi,
• limfy,
• hormonów
• i enzymów.

Są składową ciał odpornościowych. Utrzymują właściwe pH płynów ustrojowych i są nośnikiem niektórych witamin i składników mineralnych. Uczestniczą także w regulowaniu ciśnienia krwi. Reasumując białko jest niezbędne dla życia i prawidłowego funkcjonowania.

Odżywki białkowe - rodzaje.

Z uwagi na pochodzenie, odżywki białkowe dostępne na rynku, dzielą się dwa rodzaje białek. Odżywki o zawartości białek pochodzenia roślinnego i odżywki białkowe pochodzenia zwierzęcego.

• Odżywki białkowe pochodzenia roślinnego produkuje się na bazie protein sojowych, grochu, pszenicy i ryżu. Są to białka niepełnowartościowe (poza soją), ponieważ nie zawierają wszystkich niezbędnych aminokwasów.
• Odżywki białkowe pochodzenia zwierzęcego zawierają pełen zestaw aminokwasów, w tym najważniejszych, takich jak: fenyloalanina, izoleucyna, lizyna, leucyna, treonina, metionina, tryptofan czy walina.

Dodatkowy podział odżywek białkowych pochodzenia zwierzęcego wynika z procesu produkcji i rodzaju materiału źródłowego. Odżywki białkowe dostępne w sprzedaży mogą bowiem stanowić koncentrat białka serwatkowego pozyskiwanego z mleka i mogą występować w różnych postaciach.

Główne rodzaje białka serwatki.

1. WPC - (z ang. whey protein concentrate). Jest to koncentrat białka serwatki pozyskiwany w procesie mikro - filtracji. Ten koncentrat białka serwatki cechuje się niewielką ilością laktozy, tłuszczu oraz innych składników. Zawartość czystego białka oscyluje na poziomie około 85%.
2. WPI - (z ang. whey protein isolate) stanowi z kolei izolat białka serwatki, który pozyskiwany jest w procesie ultrafiltracji. W efekcie końcowym izolat białka serwatki zawiera jedynie śladową ilość laktozy i tłuszczu. Nie zwiera też innych zanieczyszczeń, a poziom czystego białka wynosi w nich 95%.
3. WPH - (z ang. whey protein hydrolysate) to kolei hydrolizat białka serwatkowego. Otrzymuje się go w metodą hydrolizy enzymatycznej WPC, w której dochodzi do rozbicia długich łańcuchów peptydowych lub w trakcie przetwarzania izolatu białka serwatkowego WPI.

Zastosowanie procesu rozbicia długich łańcuchów peptydowych skraca okres pełnego przyswajania odżywki. Zatem hydrolizat białka serwatki jest łatwo przyswajalny i cechuje się niemalże 100% zawartością czystego białka. Bardzo dobrym źródłem surowca, służącym pozyskaniu odżywek białkowych, są białka wołowe. Drugim rodzajem białka wysokiej jakości jest białko kazeinowe.

Odżywki białkowe zawierające białka wołowe.

Odżywki białkowe, których materiałem bazowym są białka wołowe, stanowią hydrolizat enzymatyczny mięsa wołowego i są całkowicie pozbawione laktozy. Preparaty białkowe tego typu produkuje się przede wszystkim dla osób z nietolerancją laktozy i osób, którym zależy na szybkim przyroście masy mięśniowej i utracie tkanki tłuszczowej. Ponadto białko wołowe:

• zwiększa wydolność organizmu,
• wspiera produkcję ścięgien i stawów,
• doskonale sprawdza się przy redukcji tkanki tłuszczowej.

Dodatkowo białko wołowe charakteryzuje się dobrym profilem aminokwasowym. Bowiem białko wołowe zawiera aminokwasy rozgałęzione BCAA, do których należą:

• leucyna,
• izoleucyna i walina,
• a także glutamina.

Odgrywają one kluczową rolę w procesie regeneracji, a jako antykataboliki biorą udział w procesie hamowania rozpadu tkanki mięśniowej.

Odżywki białkowe na bazie kazeiny micelarnej.

Odżywkę białkową pozyskiwaną z kazeiny micelarnej należy przyjmować na noc. Jest to bowiem rodzaj białka, który charakteryzuje się powolnym wchłanianiem. Od niedawna jest ono popularnym składnikiem białka, a jego ranga ciągle wzrasta, bowiem białko kazeinowe wspiera syntezę białek mięśniowych. Białko kazeinowe stosowane na noc, na czas odpoczynku, jest doskonałym uzupełnieniem odżywek białkowych, zawierających koncentrat białka serwatki. Warto wspomagać organizm suplementami diety, które zawierają białko kazeinowe, głównie z uwagi na fakt, że są to białka nasycone dobrym profilem aminokwasowym.

Odżywka białkowa na bazie białka jaja kurzego.

Można również stosować białko jaja kurzego. Jest ono bowiem pełnowartościowe. Głównie z uwagi na fakt, iż jest to białko bogate we wszystkie aminokwasy egzogenne. Niestety jest to również białko bogate w alergeny pokarmowe takie jak:

• owoalbumina,
• owomukoid,
• owotransferyna,
• lizozym,
• owomucyna,
• liwtyna.
• owoglobulina.

W związku z tym odżywka białkowa oparta na białku jaja kurzego nie jest polecana przez dietetyków.

Stosowanie odżywek białkowych - słów kilka na zakończenie.

Wprowadzenie odżywek białkowych do diety przynosi szereg korzyści dla organizmu. Najlepiej stosować odżywki białkowe pochodzenia zwierzęcego. Mogą to być izolaty białka serwatkowego, koncentrat białka serwatkowego lub inne białka serwatki. Zapotrzebowanie na białko można również uzupełniać poprzez białko wołowe czy stosowane na noc białko kazeinowe. Szeroki wybór preparatów białkowych na rynku powoduje, że często nie wiadomo jaką odżywkę białkową wybrać. Dlatego decyzję o suplementacji najlepiej skonsultować z dietetykiem, który zaleci wybór najlepszej mieszanki białek, posiadających największą ilość czystego białka.